۱۳۸۷ آذر ۲۹, جمعه
۱۳۸۷ آذر ۲۸, پنجشنبه
نقدی بر خواستگار محترم
| کامبیز رحیمی کارگردان و نويسنده فيلمنامه: داود موثقي. مدير فيلمبرداري: علي اللهياري.تدوين: حامد رضي. طراح صحنه و لباس: حسين عالي نژاد.تهيه کننده: داريوش بابائيان. بازيگران: فرهاد آئيش، گوهر خيرانديش، محمدرضا شريفي نيا، يوسف تيموري، مرضيه خوش تراش، مجيد مشيري. خلاصه داستان: احمد مرادي كه حدود 40 سال پيش به دليل عدم موفقيت در خواستگاري از دختري به نام "اختر" به فرانسه مهاجرت كرده، اينك بنا به توصيه پزشكان معالج خود به ايران بازمي گردد و همزمان به جست و جوي دوستان و آشنايان مي پردازد در حين اين جست و جو «اختر» را درمي يابد. او که پيش تر ازدواج کرده هم اکنون داراي خانواده است و شرايط از پيش هم براي مرادي سخت تر به نظر مي رسد. داود موثقي از بازيگران نقش منفي در فيلم هاي فارسي است. او چند فيلم را هم کارگرداني کرده که اين فيلم ها نيز تفاوت چنداني با تجربيات بازيگري اش ندارد. او وارث تفکر فيلمفارسي است که از دهه 40 و 50 در سينما مي آيد و داريوش بابائيان به عنوان تهيه کننده نيز با فيلم هايي که در کارنامه دارد بر اين امر تاکيد مي کند. موثقي در خواستگار محترم مي کوشد در قالب طنز داستاني را تعريف کند که 20 سال پيش مهدي فخيم زاده به بهترين شکل ممکن ان را بيان کرده بود. فيلم آن دوران از پرفروش ترين فيلم هاي دوران خود بود و پرونده اش هم بسته شد. اينکه موثقي چگونه قصد کرده دوباره سراغ اين داستان برود خود جالب توجه است. از همه مهمتر هم اينکه فيلم به هيچ وجه به سرو اندازه هاي فيلم فخيم زاده نمي رسد. شوخي ها و داستان فيلم به اندازه اي نخ نماست که کارگردان به هيچ وجه حتي نمي تواند تماشاگر خود را براي لحظاتي سرگرم کند. فيلم بازيگران خوبي دارد که هريک به بدترين شکل ممکن مقابل دوربين حضور پيدا مي کنند. لهجه نچسب گوهر خير انديش و مودب بودن بيش از اندازه فرهاد آئيش آنقدر گل درشت است که از فيلم بيرون مي زند و تمشاگر را دائم نه به فيلم که به شيوه استفاده کارگردان از اين عناصر مي خنداند. فيلم به ساده دست ترين شکلي از تفکرات فيلمفارسي استفاده مي کند. اينکه دو نفر در پيري عاشق و معشوق باشد و از پس حوادثي کسل کننده در نهايت زن لباس عروسي بپوشد و با خوبي و خوشي به منزل بخت برود. البته فراموش نکنيم که دست انداز ها را هم داماد سبيل از بنا گوش در رفته است و گهگاهي هم غيرتي مي شود پيش روي آنها قرار مي دهد و اين هم يکي ديگر از نکات ياد آوري کننده فيلمفارسي به شمار مي آيد.  البته موثقي با گنجاندن فصل هايي همچون قدم زدن شخصيت ها در پاييز در خيابان و يا انصراف مقطعي و بي دليل شخصيت ها از تصميم هايشان کوشيده کمي روايت فيلمش را به حال و هواي داستان هاي امروزي سوق دهد تا چندان هم در آماج حملات قرار نگيرد. اما اين جنس رفتارها به قدري ناشيانه در دل فيلم جاي گرفته اند که به عمد دائم به تماشاگر نهيب مي زند که فيلم و داستان را پيگيري نکند و کار را از اواسط داستان به اثري ضد خود تبديل مي کند که تکليف تماشاگر با آن مشخص نيست. فيلم از تعدادي شوخي تشکيل شده که قرار است تماشاگر را بخنداند. اين شوخي ها در آنونس فيلم نيز جا گرفته که منجر به جذب تماشاگر شود. اما پس از برخورد با آنها در مي يابيم با صحنه هايي رو به رو هستيم که تاريخ مصرف انها گذشته و روزگاري به شوخي هاي اس. ام اسي مشهور بوده اند. در رستوران مرد از زن مي پرسد ميل داري و زن مي گويد اگر ميل نداشتم غذا نمي خوردم و بعد متوجه مي شويم منظور مرد اي ميل بوده است. آئيش در جايگاه خواستگار محترم و پير داستان انقدر خجالتي است و بي روح نقش خود را بازي مي کند که هيچ دلربايي از زن و تمشاگر نمي کند. اين شخصيت هيچ هيجاني در خود ندارد. خير انديش هم با لهجه شيرازي تنها مي تواند کارهاي گذشته اش را تکرار کند و گامي به پيش بر نمي دارد. فيلم کارگرداني منسجمي هم ندارد دوربين مقابل شخصيت ها قرار گرفته و انها هم ديالوگ هاي خود را مي گويند تنها يک ايده مرکزي براي جذب مخاطب در فيلم وجود داشته و چون ان هم به بار ننشسته عملا کارکردکارگردان در صحنه فرمان دادن براي شروع و قطع کردن موتوردوربين بوده است. اينگونه فيلم ها در سينماي ايران بخصوص اين دوران بيشتر ديده مي شود. جالب است که مجيد مجيدي ابتذال را به دوران رياست جمهوري خاتمي نسبت داده بود. اما اگر ابتذالي هم بود حداقل فيلم ها سروشکل معقولي داشتند. در اين دوران که نه فيلم هاي فيلم هستند و نه اصولا کارگردان از عنصري به نام سليقه بويي برده اند. همان هايي که در تلويزيون اجرا مي شود کاسب کارانه و نسخه دست چندمش به سينما راه مي يابد تا مسئولين سينمايي ارشاد از آن برداشتي دوگانه داشته باشند. اول اينکه بگويند ظرفيت سينماي ايران چنين است و بايد درش را بست و دوم خصلت هنر را از سينما بگيرند و از آن براي تحميق توده ها استفاده کنند. |
گزارشی کامل و مفصل از فیلم جنجال برانگیز و ضد ایرانی کشتی گیر
ایراسان- پخش سکانسي از فيلم آمريکائي "کشتي گير" در سي ان ان که تا چند روز ديگر در سراسر جهان به نمايش درمي آيد، جنجال تازه اي را عليه جمهوري اسلامي دامن زد. اين فيلم که اخيرا جايزه اول جشنواره فيلم ونيز را برده و بخاطر کارگردان معتبرش" درن آرنوفسکي" در داخل و خارج ايران مورد تحسين قرار گرفته است، اکنون به نوشته گاردين "باعث تحريک احساسات رسانه هاي جناح راست در ايران شده است".
"کشتي‌گير" داستان زندگي رندي رابينسون (با بازي ميکي رورک)، کشتي‌گير کچ حرفه‌اي دهه ۱۹۸۰ است که پس از سال‌ها دوري از ورزش، به دليل مشکلات جسمي، به رينگ باز مي‌گردد تا با حريف قديمي‌اش، "آيت‌الله" (با بازي ارنست ميلر)، مبارزه کند؛ مبارزه‌اي که ممکن است به قيمت جانش تمام شود.
خشم رسانه‌هاي جناح راست که با روزنامه جام جم شروع شد، به ويژه از صحنه‌اي است که رندي رابينسون ميله پرچم جمهوري اسلامي را، که حريفش با آن به وي حمله‌ور شده، مي‌شکند و جمعيت حاضر شعار "آمريکا، آمريکا" را سر مي‌دهند.در اين فيلم رندي رابينسون لباسي به رنگ پرچم ايران با آرم جمهوري اسلامي بر تن دارد.رقيب وي نيز در فيلمنامه "آيت الله" نام دارد که در فيلم به اسم وي اشاره اي نمي شود. رابرت تيت، گزارشگر گاردين در اين مورد نوشته است: "شايد براي اجتناب از توهين به رهبران روحاني ايران است که هيچ اشاره اي به نام رقيب رورک (آيت الله) که نقش او را ارنست ميلر کشتي گير حرفه اي پيشين ايفاء مي کند، نمي شود."
رابرت تيت چنين ادامه مي دهد : "رسانه هاي ايراني با «بزرگنمايي» صحنه اي از فيلم که ميکي رورک، هنرپيشه نقش اول با خشونت ميله اي را که پرچم ايران به آن آويزان شده با زانو مي شکند، از حضور قريب الوقوع "يک فيلم ضد ايراني" خبر داده اند. در حاليکه اين صحنه تنها بخشي از سکانس نبرد در رينگ کشتي است که تنها لحظاتي قبل از آن، رقيب رورک سعي داشت با استفاده از همان ميله او را به زانو درآورد."
گاردين يادآور مي شود که احتمال صدور مجوز اکران فيلم "کشتي گير" در ايران وجود ندارد، اما بسياري از ايرانيان از طريق تبليغ اين فيلم که توسط شبکه ماهواره اي تلويزيوني صداي آمريکا پخش مي شود از وجود آن آگاه شده اند.
رابرت تيت، سپس با ذکر اين مسئله که اين فيلم جايزه بهترين فيلم جشنواره ونيز را گرفت، استدلال مي کند که منتقدان غربي متوجه جريان هاي سياسي پشت سر اين داستان نشده اند و برخي به تمجيد از اين "محصول سينمايي" پرداخته اند.
جريان سينماي ضد جمهوري اسلامي
اما اين گزارشگر انتقاد مطرح شده را بخشي از جرياني بزرگتر مي داند و ياد آوري مي کند که سايت اينترنتي فردا، "متعلق به اصول گرايان" مضامين و "عواطف ضد ايراني" مطرح شده در اين فيلم را به مضامين فيلم "سنگسار ثريا م" تشبيه کرده که در سال جاري ميلادي به اکران درآمد و داستان زني را بيان مي کرد که به دليل داشتن روابط جنسي خارج از خانواده، بر اساس قانون شريعت ايران به سنگسار محکوم شد.
گاردين همچنين مي نويسد که چگونه فيلم 300 که داستان جنگ ترموپيل ميان يونانيان و ايرانيان در سال 480 قبل از ميلاد مسيح را بيان مي کند، در ايران حساسيت برانگيز شد؛ تا جايي که محمود احمدي نژاد هاليوود را به "جنگ رواني" متهم ساخت و نماينده ايران در يونسکو با ارسال شکايتي رسمي 300 را به منفي نمايي قومي متهم ساخت.
اين روزنامه در نهايت از فيلم "اسکندر" ساخته اوليور استون نيز مي نويسد که "در ايران به دليل بيان احساس همدردي با شخصيت اسکندر مورد مذمت قرار گرفت" و متذکر مي شود که اسکندر از سوي بسياري از ايرانيان بعنوان تخريب کننده پرسپوليس، بارگاه امپراتوري پارس در سال 330 قبل از ميلاد "مورد ناسزا و نکوهش" قرار مي گيرد.
آغاز کشتي
از سوي ديگر سايت فردا در مطلبي تحت عنوان "اقدامات ضد ايراني هاليوود ادامه دارد" در مورد اين فيلم نوشت: "در ادامه توليد و پخش فيلم هاي ضد ايراني در هاليوود، صحنه هايي از جديدترين فيلمي ضد ايراني در شکبه سي ان ان پخش مي شود."
اين سايت همچنين نوشت:"در اين فيلم که جايزه جشنواره فيلم ونيز را نيز دريافت کرده است، در مسابقه کشتي کج، دو کشتي گير به مبارزه مي پردازند و مبارز سياه پوست سعي دارد تا با چوب حامل پرچم مقدس جمهوري اسلامي ايران، کشتي گير ديگر را خفه کند که موفق نمي شود.بنابراين گزارش در اين هنگام، کشتي گير رقيب اقدام به اهانت و شکستن چوب پرچم ايران مي نمايد.گفتني است لباس ورزشي اين کشتي گير با طرح پرچم ايران است."
پيش از آن سايت جام جم نيز ضمن اشاره به پيروزي اين فيلم در جشنواره وني، نوشته بود: "در شب پاياني برگزاري شصت و پنجمين جشنواره ونيز فيلم «كشتي گير» ساخته دارن آرونوفسكي جايزه شير طلايي را كسب كرد. فيلم آمريكايي «كشتي گير» ساخته دارن آرونوفسكي و با بازي ميكي رورك در اين جشنواره توانست نظر منتقدان و تماشاچيان را به خود جلب كند و كار به جايي رسيد كه منتقدان از بازي ميكي رورك در اين فيلم آنقدر شگفت زده شدند كه اعلام كردند احتمال دارد «ميكي رورك» براي جايزه اسكار امسال، نامزد بهترين هنرپيشه شود. نكته جالب توجه در اين فيلم اين است كه كشتي گير، داستان پيرمردي را روايت مي كند كه پس از بازنشسته شدن از ورزش كشتي، بار ديگر تصميم مي گيرد به اين عرصه بازگردد. او بعد از آشنا شدن با رقاصه اي پير، انگيزه مضاعفي پيدا مي كند تا بار ديگر ورزش خشن كشتي كچ را پيگيري كند."
اما به نوشته جام جم:"نكته قابل توجه در اين فيلم اين است كه اين كشتي گير كه به نظر مي رسد علاقه زيادي به مردم ايران نداشته در فيلم از دو نشان « الله» كه در وسط پرچم ايران نقش بسته، به عنوان بازوبند استفاده كرده است و در صحنه اي از فيلم پس از آنكه حريف را مي برد، پرچم ايران را برداشته و به صورت او مي كوبد.سينماي هاليوود همواره در ساخته هاي خود با نگاهي توام با افتخار و احترام به پرچم كشور خود نگاه مي كند و همواره از پرچم آمريكا به عنوان سمبل كشور خود بهره مي گيرد."
جام جم سپس اظهار اميدواري کرده بود که "مسوولان فرهنگي كشورمان نسبت به اين مساله واكنشي مناسب نشان دهند و پيش از اكران جهاني اين فيلم، با تمهيداتي مانع گسترش اين توهين شوند."
برنا نيوز هم در مطلبي با محتواي مشابه نوشت: "به گزارش سرويس دريافت خبر برنا، ديروز در جشنواره سينمايي ونيز فيلم آمريكايي "كشتي گير" ساخته "دارن ارونوفسكي" به نمايش درآمد در اين فيلم يكي از كشتي گيران كچ مايويي بر تن دارد كه به رنگ پرچم ايران است و در دو طرف ان نام الله درج شده است. در اين صحنه همچنين پرچم جمهوري اسلامي ايران نيز ديده مي شود."
نگاه منتقد
از سوي ديگر برخي از منتقدين سينماي ايران با اين ديدگاه مخالفت کرده اند. از جمله جمشيد کمالي گفته است:"مشاهده لينک اينترنتي گزارش خبرنگار ايتاليايي درباره فيلم نشان مي دهد که ابتدا رقيب رورک سعي دارد با ميله پرچم جمهوري اسلامي وي را خفه کند. در واقع فيلم هيچ ارتباط مستقيمي با ايران يا جمهوري اسلامي که نبايد اين دو مفهوم را با هم اشتباه گرفت، ندارد. فيلم کشتي گير از ديد کارگردان، بازيگران و منتقدان با تجربه، صرفاً داستان پايان يافتن انتظار يک ورزشکار براي رسيدن به قله افتخار را بيان مي کند. اما برداشت هاي سطحي و شتاب زده و با هدف قبلي قصد ساختن يک غوغاي تازه را دارند. آن هم درباره فيلمي که هنوز به نمايش در نيامده است!"
جنجال بر سر فيلم "کشتي گير" سبب شده است که اين موضوع در صدر ديدني هاي سايت هاي ايراني قرار گيرد.
